Yazdığım yazıları okumaya devam ettikçe ne kadar şanssız bir insan olduğumu görecek ve bazı noktalarda “yazık kıza” diyeceksiniz. Bunu söylememin nedeni kendimi tanıtan bir blog yazıyor olmam değil, ilk paylaşımdan sonra neden ikinci paylaşımın bu kadar geç geldiğini açıklamak. Mesaj atıp, ikinci paylaşımı soran kişilere söylediğim zamanda devamını yazamadığım için özür dilemek isterim. Ayak bağlarımın kopması nedeni ile geçirdiğim ameliyat ve bitmek bilmeyen iyileşme süreci, fizik tedaviler beni yazmaktan alıkoydu. Evet ilk defa okuyup bize ne bundan diyenler için, esas konumuza dönelim çünkü haklılar.
Sıra modülleri anlatmaya geldi. Öncelikle hangi modüller birbirleri ile kardeş modül, bunları belirteyim. İnsan böyle bir seçeneği olduğunu bildiği için, cidden kendini iyi hissediyor.
Concentration**Perceptual Speed
Spatial Orientation**Cube Rotation
Visual Memory**Running Memory Span
Kardeş modül, birbirlerini tolere edebilen modüller demek. Yani size concentration modulünde yaptığınız hataları, Perceptual Speed moduluyle kurtarabilme şansı sunuyor. Tabi şunu belirtmek gerek, ne oranda bir hatayı tolere ediyor, geçme notu nedir, bunlar ortalarda dolaşan rivayetler çokca olsa da, gerçek cevabı tamamen bilinmeyen sorulardan. Ya da “iyi yaptım” kavramı nedir ki ona göre kurtarma kavramını düşüneyim derseniz, yine tam bir cevabı yok. Analitik düşünmeye alışkın, somut cevaplar bekleyen kişiler için bu muallakta kalmalar biraz can sıkıcı. Bu neden ile sürprizlere yer bırakmayacak şekilde, her modüle en iyi şekilde, en yüksek puanı alma hedefiyle hazırlanmak, elimizdeki en iyi çözüm. Modülleri ve çalışma yöntemlerini kendi gözümden anlatmaya başlayayım sırasıyla.
Concentration;
Her modülün kolaylık-zorluk durumu kişiden kişiye değişmekle birlikte, benim için diğer modüllere göre nispeten kolay bir modüldü.Başlamadan önce sizlere verilen CBT’lerde gerekli açıklamaları okuyor olacaksınız. Akabinde de alıştırmalarınıza başlayabilirsiniz.Her bir modül başlamadan önce, sizlere farklı komutlar veriliyor. Ekranınıza ardarda üçgenler gelmeye başlıyor ve bu üçgenler farklı renklerde, farklı yönlerde ve içlerinde siyah renkten oluşan farklı sayı adedinde noktalar bulunan üçgenler. Her alıştırma maratonunda 2 komut geliyor ve oturda o iki kuralı takip ediyorsunuz. O tur bitiğinde kurallar değişiyor ve yeni verilecek iki kuralı ezberliyor ve gelen üçgenleri bu kurallar doğrultusunda , ayırıyorsunuz. Modül olmadan, okuyarak nasıl birşeyden bahsettiğimi hayal edebilmek oldukça güç. Küçük bir örnek vermek gerekirse, bir tur başlarken size verilecek kurallar şu şekilde oluyor:
Komut1: Renkleri aynı olan üçgenler
Komut2: Yönleri aynı olan üçgenler
Bu komutlar bu şekilde mi geliyor ? Tabii ki hayır. Ama işin püf noktası burda zaten. Cümleler daha uzun şekilde gelecek ama siz nereye bakacağınızı ve artık sizden ne isteneceğini bildiğiniz için, hemen cümlenin içinden istenen kuralı bulup çıkaracak ve beyninizin derinliklerine bu kuralı kazıyacaksınız. Taa ki bir sonraki tur gelene kadar. Benim için bu yöntem çok iyi çalışıyor zaten başka bir türlü bir yöntem var mıdır bilmiyorum. Komut ekrandan kaybolana kadar içinizden tekrar edin, “renk” – “yön”, “renk” – “yön”, “renk” – “yön”, “renk” – “yön”… Üçgenler gelmeye başlar başlamaz da, rengi aynı olan üçgenler geldiğinde yukarıdaki kutucuğu ( çünkü ilk komut renk), yönleri aynı olanlar geldiğinde ise aşağıdaki kutucuğu ( ikinci komut yön) işaretleyin. Tabii ki gelen üçgenleri bir öncekine göre kıyaslıyorsunuz. Diyelim ki ne rengi ne de yönü aynı, bu durumda ise sağ taraftaki kutucuğu işaretleyeceksiniz. Bu tur bittiğinde ise yeni tur gelecek. Yeni kurallar verilecek ama mantık aynı. Bu şekilde hızlı bir şekilde yaparak bu turu tamamlayabilrsiniz. Yaptıkça alışacaksınız. Sınav olacağınız bilgisayarlar dokunmatik ekran olacak , bu nedenle daha hızlı tepki vermenize olanak sağlayacak. ( Tırnaklarınızı keserek gitmenizi ve ekrana parmaklarınızla dokunmanızı tavsiye ederim- hem sizlerin tepkime hızınız ve netlik açısından hem de sınavda bulunan diğer adaylara da sinir bozucu sesler çıkarmadan, yardımcı olabilmek açısından) Bu modül süre ile ilintili bir modül.Bu nedenle hızlı olmaya çalışın. Sınavı erken bitirdiğinizde, ekran birden pat diye gidiyor. Siyah ekran kalıyor bildiğiniz önünüzde. Sakın panik olmayın, korkmayın. Benim zamanımda bu sınavlar yeni çıkmıştı, bizler ilk girenlerdendik ve bu kadar bilgi toplayabileceğimiz bir platform olmadığı için ben tam olarak bu endişeyi sınavda yaşamak zorunda kaldım. Ekranım kapandı diye modül arasına büyük moral bozukluğu ile çıktım ve bir aday bana çok yanlış yaptığın için gitmiştir demişti. Lütfen emin olmadığınız, içi boş saçma fikirlerinizi kimseyle paylaşmayın. Tabii kasıtlı olarak kimseye kötülük yapmak bir amacınız yoksa ( Böyle çocukça şeylerle uğraşanlar vardı evet) O yüzdendir ki , çok da fazla söylenenlere kulak asmayın. Bu sınavların güzel tarafı da zaten sizin sadece kendinizden sorumlu olmanız. Artık oraya gittiniz, öyle ya da böyle o sınavları yapacaksınız, o güne kadar çalıştınız emek verdiniz , o saatten sonra ekstra detay dinlemenin bir faydası var mı ? Kapasitenizi ortaya koyun ve sakın ha sakın bir önceki modül kötü geçti nasıl olsa elendim fikrine kapılmayın çünkü gerçekten öyle olmayabiliyor. Bir sonrakine odaklanın zaten bu da aslında sınavın bir parçası. Takılıp kalmayın. Bu modülde ben %95’in altına pek düşmedim. Bu skorlara ulaşabileceğiniz bir modül. O yüzden burda kastırın.
Gelelim bu güzel modülün kardeşine,
Perceptual Speed;
Bildiğiniz saat kavramını unutun. Artık saatler 12’lik değil 8’lik dilimlerde. Haydi başlayalım. Bu modül benim DLR sınavlarına hazırlanmama vesile olan moduldü. Hani bir önceki yazıda bahsettiğim, şu göz ucuyla bakıp bakıp bildiğim modül. Algı hızınızı ölçmeye yarayan bu test , ilk etapta bazı kişilere karmaşık ve süresi yetersiz hatta saatleri okuması imkansız gibi gözükebilir. Değil. Tam aksine çaılştıkça çok rahatlıkla geliştirilebilen ve hatta ard arda çözmeniz durumunda bile ikinci, üçüncü seferlerin daha yüksek olduklarını göreceğiniz bir değerlendirme aşaması. Dış çerçeveleri kare ve yuvarlaktan oluşan, beyaz veya siyah renkte olabilen toplamda 4 farklı saatimiz var. Bu saatlerin içerisinde ise gerçek saatlerin aksine 8 adet rakam mevcut. Yani diğer bir deyişle saat 8’den sonra 1 oluyor. Bu yazıları okuduğunuza göre zaten bu yola girmiş demeksinizdir bu nedenle sınavın nasıl olduğunu CBT’lerde deneyimleyebilirsiniz. Modül ile ilgili bilmeniz gereken kısımlara odaklanalım. Level 1den başlayıp, o seviyede uzmanlaştıktan sonra level geçmek en sağlam adımlarla ilerlemek olacaktır. Rivayete göre geçme puanı genel sınıfın ortalamasına göre alınıyor tıpkı çan eğrisi gibi , başka bir rivayete göre ise %75in üstü geçiyor . Bunu bilemeyiz. Bu modüle hazırlanırken benim yaptığım şey level 1 ve 2,yüzde 90 üstü olana kadar defalarca kez çözmekti. çok da kısa bir zamanda başarabiliyorsunuz. Gel gelelim ki level 3’de bu rakamları tutturmak ve artık bundan sonra istikrarlı bir şekilde ordan ilerlemek gerekiyor. Bu modülü sık sık tekrar etmek gerekiyor. Pratik yaptıkça algınızın hızı da bir o kadar artıyor. Sınava girerken en güvendiğim modüllerden birinin bu modül olmasına rağmen, biraz fazla güvenden biraz da dikkatsizliğimden, evde yaptığıma göre bir kaç tane daha eksik rakam görebildim. Yine bazı arkadaşlarımın paylaştığı bir başka problem ise, o anlık heyecanla, başta verilen critical instrument’ın ne olduğunu hatırlyamamak olmuştu. Kare, yuvarlak, siyah, beyaz gelir gelmez bir kaç defa içinizden tekrar etmekte fayda var.
Spatial Orientation;
Gönüllerin sevgilisi modülümüz, çocukluk anılarımızın yad edildiği, namı diğer “yılan” oyunu . Eskiden akıllı telefonlar yoktu… Şaka şaka bu şekilde girmeyeceğim fakat ciddi olduğum bir kısım var ki, eski Nokia telefonlardaki yılan oyununa benzer bir test ile karşı karşıyayız. Çok zor olmayan , dikkat gerektiren bir modül. CBTlerde level level bölünmüş olsa da , gerçek sınavda yavaştan başlayıp hızlanarak devam ediyor. Son bir kaç tanesinde coşuyor hazırlıklı olun ve onun hızına adapte olun. Yapacağınız şey basit, her turun başında büyük kırmızı harfle size gösterilen “L” veya “R” harfini görün, ve yılan nereye dönerse , takip ederek kaç defa döndüğünü sayın. Tabii ki “L” gördüğünüzde sola kaç defa döndüğünü ve “R” gördüğünüzde de sağa olanları sayacaksınız. Burada ki püf nokta şu: kendinizi yılanın yerine koyun. Siz yılansınız ( Harry Potter’da ki gibi :)) , ve kendi sağınıza ve solunuza dönüşlerinizi sayacaksınız. Zaten isminden de belli olduğu üzere amaç bu. Düşükten başlayın ve hızlanın, hızlandığı zaman bazen insan kaç tane saydığını unutabiliyor ama zaten sınavda çok da hızlı gitmiyor sağolsun yılan kardeş.
Vee meşhur Cube Rotation;
Yılanımızın kardeşi ( şanslıyız ki) , küp çevirme modülümüz. Neden mi şanslıyız? :)) Gözünüz korkmasın, yine kimilerine göre çok basit olan bu modül kimilerine göre lanet bişey. Aslında hiç de değil. Olay çok basit. bir küp var, bir yüzeyinde “X” işareti oluyor ve size başlangıç pozisyonu olarak bu çarpının yerini söylüyor hafif edalı, uyku getirici bir ses. Sonra başlıyor saymaya. Left, Right, Right, Front, Bottom .. vs vs.. Aklınızda küpü döndürüp duruyorsunuz ve kadın sustuğunda , “X”‘in pozisyonu nerede kaldıysa, onu ekranda işaretli küplerden seçiyorsunuz. Bu modülü yapmanın çok yolu var. İster direkt olarak olması gerektiği gibi aklınızda çevirin ,ister kübü açık bir hale getirerek (bunun ayrı bir kuralı var ) yapabilirsiniz. İtiraf etmeliyim ki , ben bu modüle ilk başladığımda “hayatta yapamam ben bunu” demiştim.Özellikle level 3’ü açtıktan sonra şok olmuştum. Ama “hayatta yapılamayacak” şeyleri sormuyorlarmış,anlamam uzun sürmedi. Kardeşim benim için şu renkli küpler var ya hani, hepimizin bir defa mutlaka oynadığı, hah işte onun bir yüzüne yara bandı yapıştırdı. Ve ilk başladığımda kadın konuştukça , ben de kübü çeviriyordum, Böyle böyle beynime işledi sanırım. Zaman içerisinde öyle bir hal aldı ki , yüzde 90’ın altına hiç düşmedim. Bu küp çevirme aslında bir hayat dersidir, gerçekten imkansız sandığınız şeylere çalışarak ulaşabilirsiniz. Neyse hayat dersi almaya gelmediniz, afedersiniz:) Küp çevirmeyi anlamıyorsanız da üzülmeyin, açık zar modelini sizlere anlatayım. Artı şeklinde açılmış bir küp hayal edin. Normal şartlarda kübü açtığınızda 6 adet olup,haç gibi gözükmesi gerekiyor evet fakat burada 1 karesi eksik olacak yani 5 adet kareden oluşacak. Orta kare top olacak şekilde, sağ right, sol left, üst back ve alt front olacak şekilde aklınıza yerleştirin.Dinlemeye başladığınızda, piyonu koyduğunuz yeri, komutlara göre ilerletin. Püf noktası: Piyonunuz sağda iken tekrar sağ dediğinde veya aynı şekildeyken frontta iken front dediğinde, boşluğa düşürün. İşte o boşluk “bottom”. Her bottom’a düştükten sonra söylenen ilk komutun tersi yönüne piyonunuz koyun. Hiç yapmamış biri için , yazılanı hayal etmek karışık ve kompleks görünse de adım adım ilerleyin ki aslında zor olmadığını anlayın. Gelelim sınav içi yaşanabilecek durumlar uyarıma; sınavda kulaklıklarınızı takıp, kadının komutlarını dinliyor olacaksınız. Fakat herkes aynı hızda ilerlemiyor olacak ve bu nedenle sizin komut seslerinizle diğerlerininki çok hafiften karışabilir. Bunu herkes yaşamamış hatta kimisi farketmemiş bile ama siz de benim gibi seslere duyarlıysanız, yan kulakları da duyabilirsiniz. Dert etmeyin ve hemen kendi sesinize odaklanın. Bir süre sonra alışacaksınız.
Visual Memory;
Evde çalışırken neredeyse sürekli %100 yaptığım bu modülden , sınavda nispeten daha düşük yaptım. 2-3 tanesini kaçırdım. Unutmayın kolay gibi gözükse de full konsantrasyon isteyen bir modül bu. O yüzden iyi odaklanın. Bu modülde herkesin kendine göre yöntemleri var, sizin için en iyi işleyecek olanı seçmeye bakın. Bu nedenle alıştırma yaparken farklı şeyler deneyerek , sonuçlarınızı kıyaslamakta fayda var. Unutmayın bu süreli bir modül. Yani bir tanesini hatırlamaya çalışırken, fazla düşünüp yazamazsanız hem okutucuk boş kalacak , hem de o sırada ekranda verilen başka bir rakamı da izleyememiş ve onu da kaçırmış olacaksınız. Süreyi dikkatli kullanın. Rakamlara anlam yüklemek benim işe yarayan yöntemimdi. Rakamları anlamlandırıp, şekillerle bağdaştırdığınızda, beyninizin oluşturduğunuz hikayeyi anımsaması daha rahat oluyor. Sınavda olabilitesi olan durum ise, dokunmatik ekranın tuşların iyi basıp iki haneyi de yazdığınıza emin olun. Hızla yapmak için acele şekilde ikinci rakamı girdim zannedip, giremeden ok’a basan kişiler olmuştu.
Son olaraaaak RMS- Running Memory Span;
İşte bu modülün püf noktası nasıl anlatılır, gerçekten zor. ( anlatması zor) En düşük puanlar aldığım bu modüldü sınavlara hazırlanmaya başladığımda. ( dipnot: THY CBT’lerinde sonuç %20lerde birşeyler gördüğünüzde korkmayın, onun derecelendirme sistemi farklı. Sunexten, Skytest’ten de yaparak kendinizi deneyin ve kendi skorlarınızı tutarak ortalamanızı hesaplayın) Gelelim modüle, kulaklarınızı takacaksınız ve bir ses ingilizce olarak rakamları saymaya başlayacak , ses durduğu zaman sayılan rakamları tersten olacak şekilde yazmanızı isteyecek.
154863587546987 şeklinde sayılan rakamları,sizden önce 7 olmak kaydı ile 89645.. şeklinde girmeniz bekleniyor. Farklı levelların hepsini yapmanızı tavsiye ederim. Hızlı olan zor gibi gözükse de , asıl yavaş olan insanın unutmasına sebebiyet verebiliyor. Kimisi rakamları 2li, kimisi 3’lü, 4’lü ezberliyor. Kimisi rakamları hikayeleştiriyormuş ki bunu nasıl beceriyorlar bilmiyorum çünkü iki rakam arasında o kadar vakit yok. Sınavda öyle aşırı hızlı gelmiyor. Sonlara doğru belki biraz hızlanıyor. Bu modül için inandığım tek şey şu, ne kadar çok tekrar ederseniz beyniniz bu rakamları duymaya , algılamaya ve daha iyi hatırlamaya başlıyor. Benim için taktik falan sökmedi ve ben sadece tüm gücümle odaklanarak yapmaya çalıştım. Uçaklarda var olan bir sistem var, bu durumda size hava kontrol tarafından verilen rakamları oraya girmeniz gerekiyor. İşte bu cihaz 4 haneli. Ve sanıyorum ki bu nedenle ortalama 4-4,5 gibi bir skorun geçtiği söyleniyor. Doğruluğuna inanıyorum çünkü kendim de 4-5 arası skorlar yapıyordum. Sınav esnasında 11-12 haneler işaretleyenler göreceksiniz. Moralinizi bozmayın,bazı kişiler ya tutarsa diye cidden sallayarak rakam girmişlerdi:) Dikkat edilmesi gereken husus: Bazen hızla yazayım derken tersten yazmayıp, duyulduğu şekilyle yazılabiliyor rakamları yazarken kontrol edin. Çünkü bildiğimiz kadarı ile belirli bir rakam yazdıktan sonra hepsini silip baştaki rakamı silmeye müsaade etmiyor sistem.
Yine benim zamanımda bu sınavlar sabah başlayıp akşam bitiyordu ve en sonunda MIC sınavı olarak , pelte şeklinde sınavdan çıkıyordunuz. Hele bir de kişilik testi vardı ki, dillere destan, yap yap bitmiyordu. Mevcut sınavda bu test kaldırılmış ve sınav da yarım gün alıyormuş. Güzel.
Modüllerimiz bitti ve son olarak MIC değerlendirmeniz kaldı. Bu modül diğerlerinin aksine THY tarafında size verilmiyor. Fakat SKYTEST adlı uygulamayı edinerek ( forumda paylaşanlar oluyor) rahatlıkla pratik yapabilirsiniz. Logitech Extreme 3d PRo sınavda yer alan joystick2in bire bir aynısı. Bunu edindikten sonra, evinizde rahatlıkla level level pratik yapmaya başlayın. 12 adet level yer alıyor. Burada 4 ayrı gösterge bir de sesli komutlar olacak. İlk level için sadece compas, ikincisinde sadece altitude kontrol etmeniz istenirken,ilerledikçe hepsinin kombinasyonları gelmeye başlayacak. Hızınızı da kontrol etmeye başlayacaksınız. En son aşamlarda ise akustik devreye gircek ve siz verilen göstergelerde ki istenilen değerleri takip etmeye çalışırken, bir yandan da akustiği takip ederk üç defa çift duyduğunuzda yeşile , üç defa tek duyduğunuzda kırmızıya basmanız istenecek. Sınavda bu tuşlar ekranın sol alt köşesinde yer alıyor. Bilgisayarda çalışırken tuşlara basmanız gerekecek. Sınav başlarken sizlerin elinizin alışması için, skora etki etmeyecek denemeler yaptırıyorlar. Korkmayın, orada sakinleşiyorsunuz. Dikkat etmeniz gereken hususlar ise, diyelim ki compassı kaçırdınız ve yeşil nokta sola doğru oldukça kaçtı, eğer joystick’i sert bi şekilde tam sola yapar ve öyle beklerseniz, öyle hızla gidecek ki siz yeşil noktayı yakaladığınızda düzeltseniz bile o hala sola gitmeye devam edecek. Bu yüzden düzeltmek için tekrar sağa kıracaksınız ve sürekli sağ sol yaparken, yeşil noktayı tutturamayacaksınız. Bunu yaparken gerçekten bir uçak kullandığınızı hayal edin. İçerde yüzlerce yolcu varken, tonlarca ağırlıkta ki uçağı bir sağa bir sola veya bir aşağı bir yukarı yatıramazsınız değil mi? O mantıkla yaparsanız hassas dokunuşlar yapmanız gerektiğini hatırlayacaksınız. Yeşil noktayı arada bir kaçırabilirsiniz sorun değil, ben de kaçırmıştım. Panik olmadan, sakin bir şekilde olabildiğince yaklaşmaya çalışın. Ve stabil kalın. Audio task ise diğer şeyleri tutturmaya çalışırken ben bunu nasıl yapacağım? denecek cinsten ama insan yaptıkça alışıyor. Ben sınavda oldukça kaçırdım zannediyordum fakat başarı ile geçtim.
Bir sonraki yazımda, Kurul mülakatı ile ilgili yaşadıklarımı ve detayları ile ilgili bilgileri yazacağım.
May the Force be with you
bd
